323
yıldır Türk gibi yaşıyorlar ama... Türkçe bilmiyorlar, Türkiye'yi
görmemişler, ama 323 yıldır Türk gibi yaşıyorlar. İtalya'nın
Moena Köyü'ne bir yeniçerinin gelmesiyle 'Türkleşen La Turchia'
köyünün şaşırtıcı öyküsü:
İtalya'nın
Moena Köyü'ne sığınan bir Yeniçeri oraya yerleşip, bir de kahraman
olunca köyün adı 'La Turchia' diye anılmaya başlamış. Moenalıların
en büyük isteği ise mehter takımını görmek.
İtalya'nın
Manzori Dağları'nın eteğindeki 'La Turchia' adıyla da bilinen
Moena Köyü, 323 yıldır hoşgörü örneği sergiliyor. Türkçe bilmeyen
ama kendilerini Türk olarak tanıtan Moenalılar, Türkleri bekliyor.
Bu
şaşırtıcı öykü tam 323 yıl önce başlar. 2. Viyana kuşatması
sonrası bir Osmanlı askeri, İtalya'da küçük bir kasabaya sığınır.
Ölmek üzere olan bu Yeniçeri askeri, köylüler tarafından tedavi
edilir. İyileşince de köyden bir kızla evlenir. Kasaba halkının
'Il Turco' adını verdiği asker, o dönem dükalığın halktan istediği
haksız vergilere karşı köyü ayaklandırır ve korur. Kendini ve
Türk adetlerini bu yörenin insanlarına öyle sevdirir ki ölümünden
sonra bile bu Türk gelenekleri yaşatılır.
323
YILLIK EFSANE
Yaz aylarında nüfusu 2 bin 600, kışın ise 14 bine çıkan İtalya'da
Manzori Dağları'nın eteğindeki Moena Köyü, 323 yıldır hoşgörünün
en güzel örneğini sergiliyor. Halk arasında kahraman ilan edilen
Yeniçeri askerinin büstünün de bulunduğu Moena'ya halk 'La Turchia'
adını verir. Bir Türk'e inanan ve asırlardır bunu koruyabilen
Moenalılar, "Moena'daki bizim Türkiye'mizde doğduk,"
diyorlar, ama tek kelime bile Türkçe bilmiyorlar. Hiçbiri Türkiye'ye
gelmemiş.
Sokaklarında
İtalyan değil, Türk bayrakları dalgalanıyor. Kitaplardan ve
televizyonlardan gördükleri kadar Türkiye'yi takip etmeye çalışıyorlar.
Kahraman olarak gördükleri yeniçeri anısına her yıl ağustos
ayının ilk haftası düzenlenen 'Moena Türk Festivali'nde belediye
başkanı dahil herkes Türk gibi giyiniyor, yeniçeri kıyafetli
askerler ortalıkta dolaşıyor. Festivalde, topluluğun en yaşlısı
'Sultan' oluyor ve 'Il Turco'yu temsil ediyor. Yeniçeri askerinin
büstünün de bulunduğu meydanda festival iki gün sürüyor.
BAŞLIK
PARASI İSTİYORLAR
Moenalılar, Türk örf ve adetlerini öyle benimsemiş ki kız istemeye
giden aile başlık parası bile veriyor. Bunun adına da 'töre'
diyorlar. Köyden dışarıya gelin giderken 'Alabastia' adlı bir
tören düzenleniyor. Bu törende, gelinin dışarıya çıkabilmesi
için sultanların izni gerekiyor. ızin toplantısı kız köyden
çıkarken yapılıyor. Köyün büyükleri sultan, geri kalanlar ise
bir Türk gibi giyiniyor. 323 yıldır etkisinde kaldıkları bir
Türk'ün kendilerinde bıraktığı etkileri evlerinde bile görmenin
mümkün olduğunu söyleyen Moena Belediye Başkanı Riccardo Franceschetti,
"Il Turco'ya dayanan geçmişimize ilişkin kesin bir şey
söyleyemeyiz, çünkü bu konuda yapılmış bilimsel bir çalışma
yok. Dedelerimizin babalarımıza anlattığı Il Turco efsanesini
bizler de çocuklarımıza inançla aktarıyoruz. Bu festival bizim
için çok önemlidir, Türkler gelip buradaki küçük Türkiye'yi
görmeli. Kabul etmeliyiz ki aramızda çok güçlü bir bağ var.
Bu festivalle bu bağı güçlendirmek istiyoruz.
Böylece
birbirimizi daha çok ziyaret edebiliriz, bu festival aramızda
yeni bağlar kurabilir. Bu tür birlikteliklerle kültürel etkileşime
gidebilir, tecrübe değişimi yapabiliriz. Bu platform üzerinde
adet ve örflerimizde senteze ulaşabiliriz," diyor.
ATİLLA
KOÇ'A DAVET
Türkiye'nin tarihinin İtalyan tarihi gibi çok zengin olduğunu
anlatan Belediye Başkanı Franceschetti, Bakan Atilla Koç'u Moena'ya
davet ediyor: "Türkiye'yi hiç görmedik. Çok güzel bir yer
olmalı.
Türk
Kültür ve Turizm Bakanı'nı önümüzdeki yıl festivale davet ediyoruz.
Türk ordusunun askeri mehteran bölüğü olduğunu biliyoruz ve
onları da festivalimize bekliyoruz. Türk ordusunun mehter takımının
katılımıyla festivalimiz gelecek yıl çok daha anlamlı olacaktır."
Galacenova Kültür ve Sanat Projesi kapsamında Moena Türk Festivali'ne
giden küratör Nuri Kaya ve ekiptekiler Emre Çelik, Reyhan Ekşi,
Arda Kuba festival kapsamında açtıkları Yeniçeri Fotoğraf Sergisi'yle
Moenalılardan büyük ilgi gördü. Böylesi bir ilgi karşısında
şaşkınlığa uğradıklarını söyleyen Kaya, "Daha önce bu bölgeye
hiçbir Türk ekibi gitmemiş. Bizi sevinçle karşıladılar.
Türk
kültürüne ait lokum gibi çeşitli hediyeleri ve Kültür Bakanlığı'ndan
temin edilen tanıtım filmi ile broşürleri sergiledik. Dileğimiz
Genelkurmay Başkanlığı'na bağlı mehteran bölüğünün de bu bölgeye
gitmesi. Çünkü kendilerini Türk gibi gören Moenalılar, bu mehteran
bölüğünü kasabalarında görmeyi çok istiyor," diyor.
Kaynak: Sabah-Güngör
KARAKUŞ