Geçtiğimiz hafta 2015 yılında neler olabilir diye özetlediğimiz konuları açalım.
ABD’nin tek kutuplu dünya egemenliği döneminden kalma alışkanlıklarından üçünü 2014’ün sonlarında uyguladı. Bunlar ABD’nin yumuşak gücünü oluşturuyordu ki şöyle sıralayabiliriz.
1)Hizadan çıkan ve kendisini tehdit edecek ülkelere yaptırım uygulamak.
2)Petrolün dolara bağımlılığını kullanarak petrol fiyatları ile oynamak.
3)Doların, dünyanın para rezervi olarak kullanmasını istismar etmek.
ABD, 2014 yılının son günlerinde bu üç global politikasını uyguladı.
Daha 2007 yılında Zbigniew Brzezinski, “Bizim bugün önümüzdeki en büyük engel, dünyanın global politikalarımızın artık farkına varmaya başlamasıdır” dedi.
Oysa dünya çoktan uyanmıştı. Sadece ABD’nin yeni liberalleri farkında değildi. Şimdi bunları tek tek inceleyeceğiz. Bakalım ülkemiz için ne fırsatlar çıkaracağız.
1)Rusya’ya uygulanan yaptırımlar
Bu yaptırımların gerek Ukrayna ve Kırım gerekse Suriye’deki siyasi pozisyonunda hiçbir değişiklik yaratmadı. Tam tersine AB ülkeleri daha fazla zarar görmeye başladı. Şimdiden bu yaptırımlarda geri adım atılacağı sinyalleri geliyor. Şayet ABD bu yaptırımlarda diretmeye devam ederse yılın ortalarına doğru AB ülkeleri ile çok ciddi gerilim yaşayabilir.
Bu nedenle 2015 yılının ortalarında bu yaptırımların askıya alınacağını tahmin ediyorum. Ancak Rus halkı AB ülkelerine öfkesini uzun yıllar unutmayacaktır. Türkiye için ise gerek müteahhitlik hizmetlerinde, gerek üretimde, gerekse turizmde çok fırsatlar olabilir.
2)Petrol fiyatları 2015 yılında nasıl olacak
Pek çok analizcilerin aksine ben, 2015 Nisan ayından itibaren petrol fiyatlarının eski günlere dönmesi bile, 75-80 dolar düzeyine yükselebileceğini düşünüyorum.
Petrol fiyatlarını düşürmek, ABD’nin, Rusya’nın askeri gücünü çökertmek, İran ve Venezüella’yı hizaya getirmek için yapılan yapay müdahale olduğunu biliyoruz. Bununda dünyaya ve hatta ABD’ye ve petro-dolar egemenliğine ciddi zarar vermeye başlayacaktır. Bunların başında kaya petrolü ve kaya gazı şirketleri iflasın eşiğine gelebilir. Dünya için iklim değişimine karşı mücadelede, yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapmaktan firmalar vazgeçebilirler, buda karbon salınımlarını azaltmak isteyen girişimcileri engelleyebilir.
Bu nedenlerle ABD kendi müttefiklerinde ekonomik sıkıntılarını dikkate alarak petrol fiyatlarını bir ölçüde gözden geçirebileceğini düşünüyorum.
3)ABD’nin dolar rezervini istismarı ABD’nin bir diğer yumuşak gücü doların rezerv para olarak kullanılması idi. Başlangıçta altına endeksli olarak başlayan bu girişim başta Fransa olmak üzere ellerindeki doları, altınla değiştirmek isteyen ülkeler ABD’nin sözünü tutmaması sonucu hayal kırıklığına uğradılar. Ancak o dönemlerde, soğuk savaş ve sosyalizm tehdidi ile Avrupalı ülkelerin pek sesi çıkmadı.
Ancak 2014 yılında ABD ve FED bir kez daha dolarla oynamaya başladı. Özellikle ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkelerin iş dünyası zor duruma düştü.
Bunun sonucu tüm dünyada doların rezerv para kullanılmasına tepkiler daha da yoğunlaşacak.
ABD’nin ekonomisinin en büyük gücü olan doların rezerv para olarak kullanılmasının güvensizlik oluşması karşısında ABD dolarla ilgili yeni güvenli kurallar getirebilir.
Yoksa dolarla birlikte ABD ekonomiside büyük kayıplarla karşılaşabiliriz.
Ben, ABD’nin bu konuda 2015 yılında yeni hamleler yapacağını düşünüyorum.
Yazımızın özeti şudur
ABD rüyası bitti. Şimdi ABD gerçeği ile karşılaşacağız. Avrupa’da Ukrayna’da istikrar için Rusya ile, Pasifik’te istikrar için Çin ile, Ortadoğu’da istikrar için İran ve Türkiye ile uzlaşma yollarına başvurmalıdır.
|