10 Ocak 2014
Türkiye'nin geçtiğimiz yıl dış politika notları

Washington- Post Gazetesi Obama'nın dış politikasını ülkelere göre değerlendirmiş; 
Çin ile ilgili dış politika A                              A- Çok iyi 
İran ile ilgili dış politika B                            B- İyi
İsrail ile ilgili dış politika C                           C- Vasat                                  
Rusya ile ilgili dış politika D                         D: Kötü
Suriye ile ilgili dış politika D                         E- Çok kötü
Mısır ile ilgili dış politika F                            F- Felaket

Ben de Gözlem Gazetesi yorumcusu olarak Türkiye'nin dış politikasını aynı ölçülerle değerlendireceğim.

Ancak Amerika'da dış politika notları sadece ABD Başkanı üzerinden yapılır. Çünkü ABD'de her iki partide gerek cumhuriyetçiler, gerekse demokratların görüşleri temsilciler meclisi ve senatoda çok yoğun tartışmalar sonucu ABD'nin ulusal çıkarları doğrultusunda birleşir ve başkan tarafından uygulanır. 

Bizde ise böyle bir gelenek yoktur. İktidar başka telden, ana muhalefet başka telden çalar. Bu nedenle her iki partiyi ayrı ayrı değerlendireceğiz.

İktidar partisinin dış politika notları
Rusya B
Çin B
Suriye F
Irak F
İran B
Mısır F
Avrupa Birliği C
Amerika Birleşik Devletleri  C

- Suriye, ABD'nin dolduruşuna gelerek Sünni İslam'ı iktidar yapmak için, rejimi karşısına alması sonucu ilişkiler tamamen koptu. Ayrıca, teröristleri desteklediğimiz iddiaları ile uluslararası kuruluşlarda yargılanmak gibi tehlike içine girdik. Somut kaybımız yılda 5 milyar dolar oldu.

- Irak, Merkezi hükümeti yok sayarak Kuzey Irak Kürt Bölgesi ile petrol pazarlığı yapmamız sonucunda merkezi Irak hükümeti ile aramız iyice açıldı. Ekonomik kaybımız yıllık yaklaşık 10 milyar dolar.

- İran, Suriye ile ilişkimizde ters düşsek bile İran'la ilişkileri fazla bozmadı. Uluslararası ve ABD'nin ambargo koyma kararını dinlemedi. Bu nedenle B notunu hak etti.

- Mısır, Mısır'daki Müslüman kardeşler yapılanmasına karşı yapılan müdahaleye şiddetle karşı çıktı. Diplomatik ilişkilerin kesilmesine neden oldu. Ekonomik kaybımız yaklaşık 10 milyar dolar. Münhasır ekonomik bölge kaybımız ise hesaplanmayacak kadar büyük oldu. F notunu fazlası ile hak etti.

- AB ve ABD, batı kampından kopması mümkün değilken lafını esirgemediği, hatta ABD büyükelçisini  kovmaktan söz ettiği için 'C' notunu verdim.

İktidar partisinin, Rusya ve Çin ile ilgili politikaları ve Şangay işbirliği, Avrasya Ekonomik Topluluğu adaylığını Çin'den savunma füzesi almak gibi çıkışları gerçekleşmesi imkansız da olsa, şaka da olsa, iktidarın bu çıkışlarına olumlu bakıyorum. B notu veriyorum.

Ana muhalefet partisinin dış politika notları  (Y. CHP)
Rusya F
Çin F
Suriye B
Irak F
İran C
Mısır F
Avrupa Birliği F
ABD F

Açıklamalar
Rusya, Ana muhalefet partisi, başbakanının Avrasya Gümrük Birliği ve Şangay işbirliği örgütüne girme talebine karşın (bu teklif olmasa bile) Türkiye'nin yerinin Atlantik olduğunu  ifade ederek stratejik olarak Rusya'nın karşısında olduğunu söyledi ve F'yi hak etti. 

- Çin, Türkiye ile yaptığı orta menzilli füze savunma sistemini ilk fırsatta karşı çıktığı için F'yi hak etti.

- Suriye, Esat ziyaretinde iktidar ile aynı düşüncede olmadığını ifade ederek halkların kardeş olduğunu söyleyerek 'B' notunu hak etti.

- Irak, merkezi hükümetle ilişkilerde hükümetin yanlış tavrına karşı çıkmayarak, Irak'ı tamamen kaybetmemize destek verdiği için 'F' notunu  hak etti.

- İran, ilişkilerde oradaki rejimin İslam olması nedeni ile biraz utangaç davrandı 'C' notu verdik.

- Mısır, ise iktidar partisi ile aynı siyasette birleşti. Ama ülkenin yüksek menfaatlerinde değil, sınırsız kayıplarında birleştiler. 

Çünkü devrimi yapan Sisi askeri üniformalıydı. Başbakanının kendisine sürekli darbeci kafa demesi sonucu, Kılıçdoroğlu'nun psikolojisi iyice bozuldu. Böylece Türkiye ile Mısır'ın ilişkileri öylesine bozuldu ki, başta Doğu Akdeniz'deki münhasır ekonomik bölgedeki çıkarlarımız olmak üzere büyük bir maddi kayıp yaşadık. Bu yüzden 'F' fazlası ile hak etti. 

ABD ve AB, Y. CHP, yerel seçimler öncesi partisinin batı kampında olduğunu  ABD stratejik ortaklığı, AB'ye sadakatini NATO ve Gümrük Birliği'ne bağlılığını ifade etti. Böylece 'Manda ve himaye kabul edilemez', 'Ya istiklal, ya ölüm' kararlılığı ile kurulan partisine ağır bir darbe vurdu. Diğer yandan 29 Ekim'de, 10 Kasım'da 'Ne AB ne ABD tam bağımsız Türkiye' diye yürüyen milyonlarca seçmeni zor duruma düşürdü. Daha kötü not olmadığı için 'F' notu ile yetindik.

Çok önemli not:
Bu değerlendirmeler gazetemizin değerli yazarlarını ve çok değerli danışma kurulumuzu bağlamamaktadır. Sadece 1 yıl boyunca izlenen dış siyasetimiz, ülkemizin ekonomik sosyal ve kültürel olarak kazanım ve kayıplarımız değerlendirilerek yapılmıştır.)